Một trong những cấu tạo ưu việt của các dòng xe hơi hiện đại hiện nay đó là sử dụng hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD. Vậy, bạn đã biết gì về hệ thống này?

Sự ra đời của hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

Trên thực tế, lực phanh lý tưởng được phân phối ở các bánh xe tỉ lệ với sự phân bố tải trọng tác dụng lên chúng. Hầu hết xe có động cơ đặt ở phía trước, tải trọng tác dụng lên các bánh xe trước sẽ lớn hơn. Đồng thời khi dùng phanh, do lực quán tính nên tải trọng cũng được phân bố lại, tăng dần ở bánh xe trước và giảm dần ở các bánh xe sau.

Bạn đã biết:

• Thông tin về Toyota Vios 2018
• Hệ thống chống bó cứng ABS trên xe hơi

Trước đây, việc phân phối lực phanh này được thực hiện hoàn toàn bởi các van cơ khí như van điều hoà lực phanh, van bù tải, van giảm tốc,… Trường hợp xe quay vòng, tải trọng cũng tăng lên ở các bánh xe phía ngoài, còn phía trong giảm đi nên lực phanh cũng cần phải phân phối lại nhưng các van điều hòa lực phanh cơ khí không có khả năng giải quyết tốt vấn đề này.

Chính những hạn chế này đã thôi thúc nhà sản xuất nghiên cứu tìm ra giải pháp tối ưu hơn đó là thay thế các van điều hòa lực phanh bằng cơ khí bằng hệ thống phân phối lực phanh bằng điện tử (EBD). Việc phân phối lực phanh bằng điện tử này mang lại độ chính xác và hiệu quả cao hơn. Bằng cách tính toán tốc độ khác nhau giữa bánh trước và bánh sau, hệ thống phân bổ lực phanh điện tử EBD giúp điều chỉnh và cân bằng lực phanh giữa bánh trước và bánh sau để nhằm mang lại hiệu quả phanh ổn định và tốt nhất.

Nguyên lý hoạt động hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

Hệ thống phanh điện tử EBD hoạt động dựa vào các tín hiệu của ABS như cảm biến tốc độ bánh xe, cảm biến giảm tốc,cảm biến gia tốc ngang,…và chức năng xử lý của ECU. Để nhận biết trường hợp phanh khẩn cấp, một cảm biến áp suất dầu xi lanh phanh chính được lắp thêm trong bộ chấp hành thủy lực. Cảm biến này đảm nhiệm chức năng nhận biết trường hợp phanh gấp thông qua sự gia tăng áp suất dầu. Ở một số mẫu xe của châu u, một cảm biến gia tốc được gắn trong bầu trợ lực chân không, đo gia tốc của cần đẩy xi lanh phanh chính để nhận biết trường hợp phanh gấp thay cho cảm biến áp suất dầu.

Một số dòng xe không sử dụng EBD sẽ dẫn đến tình trạng lực phanh lệch hẳn về một bên khiến xe bị lệch, thậm chí có thể gây trượt bánh. Ngược lại, nếu có EBD, máy tính trung tâm sẽ tự động tính toán và phân bổ lực phanh dựa theo thông số về tốc độ, tải trọng xe, độ bám đường.

Hiện nay, phanh điện tử EBD đã trở thành công nghệ phổ biến trên xe hơi. Trong đó, dòng thể thao đa dụng SUV mới là loại được hưởng lợi nhiều hơn cả từ công nghệ này. Lý giải cho điều này, có thể nhận thấy SUV thường có gầm cao, trọng tải lớn nên rất dễ bị trượt bánh khi không có EBD. EBD chỉ có hai chế độ là Hold Mode và Dump Mode dành cho người sử dụng.

So sánh giữa ABS và EBD

EBD có vai trò quan trọng không kém ABS trong việc trợ giúp quá trình phanh. Nó hoạt động hoàn toàn tự động và không cần tài xế kích hoạt. EBD phân bổ lực phanh tới các bánh để đảm bảo sự cân bằng khi xe dừng lại. Sự kết hợp giữa hai công nghệ ABS và EBD sẽ giúp quá trình phanh trở nên tối ưu hơn.

Bộ chống hãm cứng bánh xe ABS (viết tắt từ Anti-lock Brake System) được lắp thêm vào hệ thống phanh nhằm hạn chế tối đa sự trượt lết của bánh xe khi phanh trên các đường trơn trượt, khi cần phanh gấp và ở các bánh xe có độ bám khác nhau.

Nguyên lý làm việc của bộ ABS được mô tả một cách đơn giản là: Khi phanh gấp nếu bánh xe xảy ra hiện tượng trượt lết, ECU của bộ ABS điều khiển để cơ cấu chấp hành giữ nguyên trạng thái một thời gian rất ngắn (giữ áp), sau đó nhả bớt phanh (giảm áp) đến khi bánh xe không còn trượt lết, ECU lại điều khiển để tiếp tục phanh (tăng áp) theo một chu trình định sẵn.

Bộ ABS cấu tạo gồm các cảm biến tốc độ và kiểm soát sự trượt lết (bó cứng) ở bánh xe, công tắc chân phanh, bộ điều khiển trung tâm và cơ cấu chấp hành. Cơ cấu chấp hành có thể điều khiển theo từng cầu riêng biệt. Cụ thể như, điều khiển theo nhánh gồm bánh trước phía bên trái, bánh sau bên phải và nhánh còn lại gồm bánh trước phía bên phải, bánh sau bên trái hoặc riêng biệt từng bánh xe,…

Cả ABS và EBD là hệ thống có tính an toàn rất cao cho người điều khiển và hàng hóa trên xe nhưng bạn cũng cần chú ý chúng không tuyệt đối. Khi xe có lắp hệ thống này, quãng đường phanh thường lớn hơn so với hệ thống phanh thông thường và nó cần có đủ thời gian để phản ứng với những thay đổi của xe. Do đó, khi điều khiển phương tiện, bạn nên giữ khoảng cách an toàn với xe trước và vào cua với tốc độ thấp.